بازگشت
در حاشیۀ « پرواز پرستو ها در آسمان آبی دریا»
مشعل مشعل

 

« پرواز پرستو ها در آسمان آبی دریا » نبشتۀ سیاسی، ادبی از خامهء توانای دوست فرهيخته وهمکار گرانمايه ماهنامه و تارنمای مشعل  نيلاب سلام  در ژرفایش اندیشه یی را به روایت می نشینند. این اندیشه، دردی را به تصویر میکشد:  زخم های وارد آمده بر انسان بیمار، گرسنه، برهنه و بی خانمان کشور ما ناشی از سال های جنگ، بدبختی و تباهی، باعث میگردد تا در گام نخست، نه بر تعلق قومی بلکه تابعیت تاکید صورت گیرد.

 از یاد نه بریم که از قضا، همین نفرین شده گان قرن حاضر هموطنان من و تو هستند که بیخبر از بازی های مضحک شماری از سیاستمداران و روشنفکران ما، در میان قطره قطره آب می گردند، لمبه لمبه کباب، بند بند مذاب.  

پرستو های که از شمال افغانستان، تاشقرغان، شهر خوابها و خیالها، پرواز را آغاز می کنند و با پشت سر نهادن دیگر ولایات (نظر به نقشۀ افغانستان)، در جنوب کشور، در میوند، پرواز را می انجامند، سمبول است برای وحدت و همبستگی میان اقوام با هم برابر و خواهر و برادر، مظلوم و غریب پرور اعم از تاجیک، هزاره، پشتون، ازبک و ترکمن و امثالهم.

به باور دوشيزه سلام، فرا قومی اندیشیدن و عمل نمودن، اساسی ترین راه خواهد بود تا افغانستان جنگ زدۀ مان را بیشتر از این به خواری و ذلت نه کشانیم. این بینش نو است با پیشینۀ کهن.

آن که به کینه ها می چسپد، برای رسیدن به فردا ها فرصت ها را از دست میدهد.

 در حالی که نگاشته های فردی و گروهی از جوانب مختلف به تایید و رد چنین اندیشه یی که بدون شک، برای نخستین بار مطرح نه گشته است، روی صفحات تارنما ها، ظاهر گشته اند. مشعل به حیث بازتاب دهندۀ اندیشه ها و نظریات گونه گون ، همواره، حمایت کنندۀ مقالات در رابطه به تحکیم وحدت ملی  است؛ بنابر آن نکاتی چند را در حاشیۀ «پرواز پرستو ها ...»به ادامۀ تبصره ها و نگاشته ها گفتنی میداند:

 

1. پیام در نبشتۀ پرستو ها، روشن است: انسان گرایی نه قوم گرایی. اگر شماری آن را نظر به رنگارنگی سلیقه ها، مخالفتهای سیاسی و قومی و عقده مندیها هاشان، چیزی دیگری ترجمه میکنند، این ناشی از ذهنی گرایی است و لهذا، از آنها، خواهشمندیم تا از دامن زدنها بپرهیزند.  

2. زنان کشور ما، رنج های بیکران را همواره در زنده گی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی خویش متحمل گشته اند. در حالی که مرد سالاران طالبانی پس از سقوط شش سالۀ شان باز تا به دروازه های کابل زمین رسیده اند، کوشش های که مبنی بر سرکوبی آواز و قلم زن صورت بگیرد، سد راه برآمد زنان دیگر نیز قرار خواهد گرفت.

3. سرکوب نمودن اندیشۀ آزاد زن، راه را برای به بن بست کشیدن زن از جانب مذهب گرایان افراطی خواهد گشود.

4. شمشیر کشی از جانب زنان در برابر زنان خلاف اهداف جنبش فیمینیستی میباشد.

5. نقد نگاری نه کار هر کس میباشد. در این راستا با تاسف کمترین کار در حوزۀ  ادبیات کشور ما صورت گرفته. از  آن جاست که زیر نام نقد نگاری، گپ های بسیار ـ که هر نامی را میتوان به آن داد، به جز از نقد ـ  به نشانی نویسنده حواله می شود . در این صورت باید، حد اقل عفت کلام، مراعات گردد.

 

برای حل بقیه سو تفاهمات، رجوع گردد به دفاعیۀ ............... زیر نام « یکبار دیگر پرواز پرستو ها در آسمان آبی دریا».

و در پایان، یکبار دیگر به نقطۀ اوج « پرواز پرستو ها در آسمان آبی دریا»  میرویم: 

 

« پرستو ها از فضای پاک آسمان باغ جهان نمای تاشقرغان که زمانی جای خوشگذرانی ها و میوه بر چیدنها بود، به سوی بامیان در پرواز میشوند. در بامیان باستانی پر و بال زنان در اطراف کوه زخمی که زمانی تندیس های بودا را در دلش جا داده بود، آرام نه میگیرند و به قصد "عشرت سرای کابل " آسمان ولایت پروان را پشت سر می نهند. تا به آن کابلی میرسند که آن زمانها "مژگان هر خارش "، "ناخن بر رگ گل " میزد  " و همان کابلی که " حصار مار پیچش اژدهای گنج " را ماننده شده بود و می ارزید " به گنج شایگان هر خشت دیوارش "****.

پرستو ها، از آسمان لوگر به هوای غزنه میرسند، جای سلطان محمود غزنوی، جای که فردوسی بزرگ، برای نوشتن شاهکارش " شاهنامه " آن جا را بر گزیده بود. از غزنه، دل آسمان را به سوی کندهار می شکافند. در کندهاری که در میوندش ملالی شجاع بیرق افغانستان را بلند کرد و برادران افغان خویش را در جنگ علیه دولت استعماری انگلیس روحیه داد.

پرستو ها، آزاد هستند و در سرزمین کهن پر پر زنان دل آسمان را می شکافند؛ دل آسمان آبی را؛ دل آسمانی آبی دریا را؛ دل آسمان آبی دریای سرزمین مرا.

 

آویزه

 

**** صایب تبریزی زیبا ترین تشبیهات و استعارات را برای توصیف کابل در قصیدۀ معروفش به کار برده که مطلع آن چنین است:

خوشا عشرت سرای کابل و دامان کهسارش

که ناخن بر رگ گل میزند مژگان هر خارش»

 


October 15th, 2007


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
بیانات، پیامها و گزارشها